BÀI 2. PHƯƠNG SAI VÀ ĐỘ LỆCH CHUẨN CỦA MẪU SỐ LIỆU GHÉP NHÓM
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit.
CÁC VÍ DỤ MINH HỌA
Một lớp có 25 học sinh. Bảng dưới cho biết phân bố điểm một bài kiểm tra (thang 10):
| [0;4) | [4;6) | [6;8) | [8;10] | |
|---|---|---|---|---|
| Trung điểm $x_i$ | 2 | 5 | 7 | 9 |
| Tần số $f_i$ | 3 | 7 | 10 | 5 |
Tính trung bình mẫu $\\bar{x}$, phương sai mẫu $s^2$ và độ lệch chuẩn $s$.
Lời giải:
Tổng số quan sát $n = 3+7+10+5 = 25$.
Trung bình mẫu:
$$ \\bar{x} = \\frac{1}{25}(3\\times2 + 7\\times5 + 10\\times7 + 5\\times9) = 6.24. $$
Phương sai:
$$ s^2 = \\frac{1}{25}\\big[3(2-6.24)^2 + 7(5-6.24)^2 + 10(7-6.24)^2 + 5(9-6.24)^2\\big] = 4.3424. $$
Độ lệch chuẩn:
$s = \\sqrt{4.3424} \\approx 2.08.$
Một khảo sát ghi lại thời lượng (phút) học trực tuyến trong một ngày của 40 sinh viên:
| [0;30) | [30;60) | [60;90) | [90;120) | |
|---|---|---|---|---|
| Trung điểm $x_i$ | 15 | 45 | 75 | 105 |
| Tần số $f_i$ | 4 | 12 | 14 | 10 |
Tính $\\bar{x}$, $s^2$ và $s$.
Lời giải:
Tổng $n=40$. Trung bình:
$$ \\bar{x} = \\frac{4\\times15 + 12\\times45 + 14\\times75 + 10\\times105}{40} = 67.5. $$
Phương sai:
$$ s^2 = \\frac{1}{40}\\big[4(15-67.5)^2 + 12(45-67.5)^2 + 14(75-67.5)^2 + 10(105-67.5)^2\\big] = 798.75. $$
Độ lệch chuẩn:
$s = \\sqrt{798.75} \\approx 28.26.$
Ví dụ – Từ biểu đồ tần suất (có đồ thị tương tác)
Biểu đồ cho biết mức lương (triệu đồng/tháng) của 40 nhân viên được phân thành các nhóm:
- [5;7): 6 người
- [7;9): 18 người
- [9;11): 16 người
Từ biểu đồ, lấy trung điểm từng lớp làm giá trị đại diện và tính $\\bar{x}$, $s^2$, $s$.
Lời giải:
Trung điểm: 6, 8, 10. Tần số: 6, 18, 16. Tổng $n=40$.
$\\bar{x}=8.5$, $s^2=1.95$, $s=1.40.$
Biểu đồ chiều cao (cm) của 40 học sinh theo các nhóm:
- [150;155): 4 học sinh
- [155;160): 9 học sinh
- [160;165): 14 học sinh
- [165;170): 8 học sinh
- [170;175]: 5 học sinh
Hãy lấy trung điểm các lớp làm đại diện, tính $\\bar{x}$, $s^2$, $s$.
Lời giải:
Trung điểm: 152.5, 157.5, 162.5, 167.5, 172.5.
Tần số: 4, 9, 14, 8, 5. Tổng $n=40$.
$\\bar{x}=162.625$, $s^2\\approx33.11$, $s\\approx5.75$.
