BÀI 4. PHƯƠNG TRÌNH, BẤT PHƯƠNG TRÌNH MŨ VÀ LÔGARIT
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit.
CÁC VÍ DỤ MINH HỌA
Giải các phương trình sau:
a) $5^{x-1} = \sqrt{25}$ b) $\left(\dfrac{1}{8}\right)^{2x+4} = 32^{x-3}$
Giải:
a) $\sqrt{25} = 5^{1/2} \Rightarrow 5^{x-1} = 5^{1/2} \Rightarrow x - 1 = \tfrac{1}{2} \Rightarrow x = \tfrac{3}{2}.$
b) $8 = 2^3,\; 32 = 2^5 \Rightarrow (2^{-3})^{2x+4} = (2^5)^{x-3} \Rightarrow 2^{-6x-12} = 2^{5x-15}$
$\Rightarrow -6x - 12 = 5x - 15 \Rightarrow 11x = 3 \Rightarrow x = \tfrac{3}{11}.$
Vậy phương trình có nghiệm $x = \tfrac{3}{11}$.
Giải các phương trình sau:
a) $\log_3(3x-5) = \tfrac{1}{2}$ b) $\log_3 x + \log_3(x+1) = \log_3(5x+12)$
Giải:
a) $\log_3(3x-5) = \tfrac{1}{2} \Rightarrow 3x - 5 = 3^{1/2} = \sqrt{3} \Rightarrow x = \tfrac{5+\sqrt{3}}{3}.$
b) Điều kiện: $x>0, x+1>0, 5x+12>0$ ⟹ $x>-1$.
Áp dụng $\log a + \log b = \log(ab)$: $$\log_3[x(x+1)] = \log_3(5x+12) \Rightarrow x^2 + x = 5x + 12 \Rightarrow x^2 - 4x - 12 = 0.$$ $$\Rightarrow x = 6 \text{ hoặc } x = -2.$$ Với điều kiện $x>-1$, chỉ nhận $x=6$.
Vậy nghiệm là $x = 6.$
Giải các bất phương trình sau:
a) $\left(\dfrac{1}{3}\right)^{2x+1} \le 81$ b) $\left(\dfrac{1}{\sqrt{5}}\right)^x < 25^{x-1}$
Giải:
a) $81 = 3^4$, ta có $\left(\tfrac{1}{3}\right)^{2x+1} \le 3^4 \Rightarrow 3^{-2x-1} \le 3^4.$
Vì $3 > 1$ nên bất phương trình tương đương $-2x - 1 \le 4 \Rightarrow x \ge -\tfrac{5}{2}.$
b) $\left(\tfrac{1}{\sqrt{5}}\right)^x < 25^{x-1} \Leftrightarrow 5^{-x/2} < 5^{2x-2}$
$\Rightarrow -\tfrac{x}{2} < 2x - 2 \Rightarrow -2 < \tfrac{5x}{2} \Rightarrow x > -\tfrac{4}{5}.$
Vậy bất phương trình có nghiệm $x > -\tfrac{4}{5}.$
Giải các bất phương trình sau:
a) $\log_5(x^2 - 4) < 2$ b) $\log_{0.5}(2x+1) \ge \log_{0.5}(3x-4)$
Giải:
a) Điều kiện: $x^2 - 4 > 0 \Rightarrow x < -2$ hoặc $x > 2$.
$\log_5(x^2 - 4) < 2 \Rightarrow x^2 - 4 < 5^2 = 25 \Rightarrow -3 < x < 3.$
Kết hợp điều kiện: $x < -2$ hoặc $x > 2$ ⟹ nghiệm là $-3 < x < -2$ hoặc $2 < x < 3.$
b) Do $0 < 0.5 < 1$ nên hàm $\log_{0.5}x$ nghịch biến.
Bất phương trình tương đương:
$$2x+1 \le 3x-4 \Rightarrow x \ge 5.$$
Vậy nghiệm là $x \ge 5.$
